بررسی خصوصیات زیستی و تغییرات جمعیت شته های سورگوم جارویی در منطقه میانه

سورگوم جارویی با سطح زیر کشت وسیع یکی از مهمترین محصولات منطقه میانه می باشد. شته ها از آفات اصلی این محصول بوده و کشاورزان برای مبارزه با آن بارها از سموم شیمیایی مختلف استفاده می کنند. در این تحقیق شته های زیان آور سورگوم جارویی جمع آوری و شناسایی شدند. همچنین با آماربرداری های هفتگی تغییرات جمعیت شته ها مورد بررسی قرار گرفته و خصوصیات زیستی آن ها با استفاده از قفس های برگ به دست آمد. نتایج نشان داد که در مزارع سورگوم جارویی منطقه میانه دو گونه(rondani)  schizaphis graminumو(fitch)  rhopalosiphum maidis  فعالیت دارند. اوج جمعیت گونه  s. graminum اواخر خرداد ماه بود که در این زمان متوسط تعداد آن در هر ساقه به 725/10 عدد رسید و در تیر ماه به سرعت از جمعیت آن کاسته شد. گونه r. maidis با وجود این که کمی دیرتر (اواخر خرداد ماه) شروع به فعالیت کرد، ولی مهم ترین گونه شته های سورگوم جارویی بوده و تا آخر فصل زراعی نیز به خسارت خود روی بوته ها ادامه داد، به طوری که جمعیت آن روی برخی از بوته ها به بیش از 1000 عدد رسیده و ضمن نکروزه کردن بوته، تمام سطح برگ پرچم و خوشه پوشیده از شته و عسلک گردید. جمعیت این شته در اوایل مردادماه به متوسط تعداد  75/114 در هر ساقه رسید و پس از آن به سرعت شروع به کاهش کرد. در پرورش های آزمایشگاهی، درصد تلفات دو گونه   s. graminum و r. maidis روی برگ های سورگوم جارویی نسبتاً کم (به ترتیب 2/3 و 6/5 درصد) بود. هم چنین هر دو گونه طول دوره پورگی را به طور متوسط در کمتر از 10 روز به پایان رسانده و تبدیل به حشره کامل شدند. میانگین طول عمر دو گونه مذکور به ترتیب 2/28 و 6/32 روز و میانگین باروری آن ها به ترتیب 84/41 و 7/49 عدد پوره به دست آمد که در r. maidis بیشتر از گونه s. graminum بود. هم چنین متوسط طول مدت یک نسل دو گونه مورد بررسی به ترتیب 3/11 و 9/10 روز به دست آمد.